HƯƠNG CỎ
Nguyễn Văn Sâm
Và chị Cỏ buông tôi ra,
giọng nghẹn ngào, Tuấn qua bên đó sống vui, ráng
học, dùng thời giờ cho đúng, khi nào thật
rảnh hăy viết thơ cho chị.
Tôi tức ḿnh cho chính tôi v́
những thói quen lâu ngày không sửa được. Qua
đây gần nửa năm rồi mà vẫn c̣n chửi
thề nhoi trời đất. Giận là nhiều khi có
người lớn đứng gần mà mấy tiếng
Đức của thời gian bụi đời cũng
nhảy vô đầu câu, ngang nhiên bước vào chỗ lên
giọng, nằm ch́nh ́nh hớ hênh tại mỗi dấu
chấm câu. Tùm lum. Có lần xắp hàng đi ăn ở
nhà ăn, v́ vẫn c̣n tức ḿnh một thằng đen
về chuyện ǵ đó khi năy trong lớp, tôi hằn
học kể lại cho mấy thằng bạn
đồng hương ở lớp khác mà quên có một bà
cô Việt Nam làm ở đây đương đứng làm
việc phía trong quày. Tới chừng cảm nhận
những ngôn từ “phóng khoáng” không kiểm soát
được, thoát ra khỏi miệng, trở lại
đập vô tai ḿnh, tôi đỏ mặt muốn chắp
cánh bay về pḥng trùm kín mít luôn trong đó không cho ai thấy
dạng nữa. Tội nghiệp bà cô Việt Nam nầy
chỉ nh́n tôi bằng cặp mắt vừa trách móc vừa
thông cảm rồi khuyên lơn mấy lời nhẹ nhàng.
Tôi nói lúng búng trong miệng, cháu xin lỗi, biết nói
lời nhảm nhưng mà quen miệng rồi, nói mà đâu
biết ḿnh nói.... để cháu tiếp thu từ từ. Bà
nghe tôi nói, gật nhè nhẹ đầu đồng ư, múc cho
nhiều đồ ăn hơn b́nh thường, gần
ngập cả mâm. Mấy đứa xếp hàng phía sau
thấy chuyện nầy chắc là lạ lùng lắm.
Tôi lại thích ăn da gà.
Bao nhiêu lần đọc báo chợ, thấy cắt
nghĩa da loài vật nào cũng vậy, chứa nhiều
mỡ, ăn không tốt cho sức khỏe, về lâu
về dài chất mỡ sẽ đọng trong máu làm nghẽn
mạch, hại tim, bây giờ c̣n trẻ bịnh chưa
xuất hiện, khi lớn tuổi th́ sẽ có vấn
đề. Biết chuyện nầy tôi định bụng
chừa, nhưng mà ǵ th́ ǵ, bữa nào có gà chiên, bao nhiêu da
mấy mâm kế cận đều dồn hết về
mâm tôi. Thầu ráo nạo. Tới đâu tới! Chưa
thấy quan tài chưa đổ lệ. Mấy tháng
trước một tí tẹo cũng không có mà ăn, bây
giờ làm sao bỏ vô thùng rác cả đống như
vậy cho đành? Ḷng ham hố về một thức
ăn từng thèm khát lâu dài đă vô trong máu rồi, đâu
dễ một sớm một chiều bỏ ngang.
Tôi lại cũng thích nhâm
nhi ly cà phê đen và rít điếu thuốc ba con năm. Sáng
ra ông già tôi nhận một ly phin th́ tôi cũng
được má pha sẵn cho một ly y chang như
vậy. Có điều ổng ngang nhiên hút thuốc ngay
tại bàn ăn, thở ph́ phào khói lên từng cụm, phà
cả vô mặt má và các em gái tôi, c̣n tôi th́ phải lén lút rít
từng rít nhỏ ngắn ngoài sân sau hay trong pḥng
tắm. Thỉnh thoảng
lắm mới có dịp tất cả mọi người
cùng đi vắng, tôi được tự do rít hơi
thật dài, thật sâu, ém hơi lâu trong phổi, phun ra
rồi hít vô ngay lại bằng lỗ mũi. Những lúc
nầy th́ đă tận mạng. Đă không có cách nào mô
tả được. Hút lén khoái hơn hút tự do ở
sân trường hay trên đường đi-về,
hoặc trong mấy cái quán cà-phê tối om nhan nhản ở
đây.... Có điều tốt là tôi không ưa uống bia
và không thích nghe chuyện người lớn. Tôi ghét tận
mạng ba cái chuyện nói xấu người vắng
mặt và mấy câu nói tục tĩu về đàn bà con gái
của những tay tùng tụ chén chú ly anh.
Nhà chú tôi cuối tuần
nào cũng bạn bè nhậu nhẹt ồn ào ruồi
nhặng. Bia khui lốp bốp phung phí vung văi, bia để
đầy trong góc nhà bếp gọi mời nhưng tôi không
hề đụng tới. Chuyện om x̣m, vui nhộn
của họ tôi cũng để ngoài tai luôn. Khác với
những đứa bạn cùng lứa và mới qua như
tôi, bia đưa bao nhiêu cũng tu, chuyện người
lớn nói lúc nào cũng hóng mỏ nghiêng đầu nghe cho
rơ - nghe để chép trong bụng sau đó đi kể
lại với bạn bè cùng lứa - nhiều khi hứng
chí c̣n mở miệng cười hùn, bàn góp.
Bữa hôm đó lại có
tiệc, không phải cuối tuần nhưng là ngày lễ.
Cũng vậy thôi. Họ nghỉ và có cớ tụ tập
nhậu nhẹt la lối. Là người lớn nên họ
có quyền làm những chuyện mà chính họ cấm
bọn người trẻ tuổi như tôi. Ồn ào quá,
tôi đang muốn xỏ áo đi ra quán cà-phê ngồi th́
cửa mở, một
người nữa tới. Nh́n mặt ông ta tôi
bỗng rùng ḿnh ngang. Người xấu xí, cục mịch
nhưng trông quen quen, đă vậy khi mới nh́n ông ta, tôi
lại cảm giác thoang thoảng bên ḿnh một mùi
hương con gái mà tôi không thể nào tả
được. Tôi hít hơi thật dài. Mùi khói thuốc
hăng hăng và mùi thức ăn thơm thơm kiểu
Việt Nam b́nh thường vẫn quyện đâu đây
trong không khí đă tan biến mất nhường chỗ cho
một thoảng nhè nhẹ hơi hương, d́u dịu
thơm của đóa hoa nhân sinh mới nở. Không thể nào là thứ dầu
thơm đặc biệt. Đặc biệt cách mấy
cũng là do tay phàm sản xuất. Đây là thứ
hương trời, mùi tinh khiết mà chính tay tạo hóa
cũng phải mất mười mấy năm mới tinh
luyện được trên thân h́nh một đóa băng
trinh.
Cảm giác nầy tôi
bắt gặp lại nhiều lần mỗi khi thấy
mặt ông ta. Mùi hương mất đi vài phút sau đó.
Có một lần lạ lùng hơn, chuông điện thoại
reo, tôi nhắc ống lên, vừa mới nghe ông ta xưng
tên th́ tôi đă cảm thấy mùi hương trời
dễ chịu đó bay lượn trong pḥng. Tôi nói với
ông ta bằng giọng ngọt ngào chưa từng có. Và tôi
nghe bên mũi ḿnh hương trời lăng đăng của hàng
ngàn thứ hoa thơm Diêu Tŕ phối hợp cùng hương
mộc ngàn năm trên vùng tuyệt lănh. Mùi lá đào gieo
rắc chốn Thiên Thai, mùi mộc hương nhè nhẹ
đăng đắng, mùi trầm hương phất
phất ng̣n ngọt quyện trong khói, mùi những thớ
thịt cây giáng hương mới đốn c̣n
tươm tinh dầu. Tất cả đều nhè nhẹ,
lâng lâng vừa nâng hồn tôi lên chỗ phiêu bồng lăng
đăng vừa bóp thắt tim tôi lại v́ cảm giác
thất vọng thấy được rằng sau vài phút
nữa mùi đó sẽ không c̣n, bay mất hút tuyệt cùng
trong không gian. Tôi ngạc nhiên thiệt t́nh. Ông nầy là
một thứ thần linh xuống trần hay một
thứ ma quỷ ǵ hiện h́nh mà có khả năng siêu phàm
như vậy. Tôi thẫn thờ hàng giờ để phân
tích mùi hương đă đành, tôi c̣n lạc ra ngoài không
gian cả buổi v́ bận bịu đi t́m cho ḿnh một
cách giải thích hiện tượng kỳ bí đó.
Mọi giả thuyết đều không ổn. Đă
đành là mùi hương, nhưng nhè nhẹ và ng̣n ngọt.
Cái tươi mát của buổi sáng lành lạnh phơi
phới sương giăng mù và một chút móc đậu
ơ hờ trên nhánh cỏ đ́u hiu. Cái dịu dàng thân
thiết của không gian rộng khoáng sau một cơn
mưa chiều phất phới. Tôi liên tưởng
đến một chút mật ong chúa đă được
tinh luyện với hương thơm thiếu nữ,
sấy khô rồi thổi vào trong không trung bằng luồng
gió sớm của buổi sáng mồng một Tết lành
lạnh heo may. Dầu sao tôi vẫn bất năng không
thể nói được chính xác phẩm tính của mùi
hương ảo huyền đó. Có thể là cái nhẹ
nhàng của hương trời kỳ bí bao bọc một
vùng không gian nhỏ nhỏ mà ông ta có khả năng làm cho nó
di chuyển theo bước chân ḿnh.
Tôi ôm trong ḷng cái bí mật
của ḿnh để vừa mong mỏi ông già tôi dọn nhà
ra riêng để ḿnh không bao giờ gặp lại con
người lạ lùng nầy nữa, con người đă
mang cho tôi cảm giác thất vọng đặc biệt -
tôi không thể nào tôi chịu được cái cảm giác
khoái thích ôm ấp ḿnh vài phút rồi sau đó là mấy
giờ một t́nh cảm hụt hẫng v́ tiếc
nuối, thất vọng của một sự mất mát
bao la không lường tưởng được - lại
vừa mong mỏi thấy gặp ông ta để
được sống trong một hương trời
không dễ có, một kinh nghiệm chắc chắn sau
nầy hết đời tôi cũng không thể
hưởng. Vậy mà ông già tôi vẫn chưa t́m
được một công việc tốt, vậy mà má tôi
vẫn hằng ngày nuôi hi vọng bằng những hứa
hẹn hảo huyền của vài người chung quanh
về những công việc mà bà có thể được
mướn trong một tương lai gần. Chúng tôi
phải ở trong nhà chú để mỗi cuối tuần
tôi vừa thích thú vừa đau khổ trong cảm giác
về mùi thơm bí ẩn từ một người đàn
ông cục mịch quá tuổi trung niên đó.
Có lần tôi bỏ thói quen
của ḿnh, lắng nghe chuyện họ trao đổi ngay
từ khi ông ta mới bước vào nhà với mùi thơm
đặc biệt tôi đă
nói ở trên.
“Lâu quá không thấy, cả
tháng rồi, bộ mới từ Việt Nam qua hả, sao coi bộ rệu
rạo vậy cha nội?”
“Ở bên nầy không
chứ có đi đâu đâu. Chuyện làm ăn xuống
quá nên không đi lại bạn bè thường xuyên như
lúc trước!”
“Cũng hết về
Việt Nam như ăn cơm bữa rồi hả?”
“Tiền bạc không ngon
ăn như trước nữa nên cũng hơi co ṿi.
Giản một chút. Để coi công chuyện ra sao rồi
tính.”
“Em
bỏ cho ai? Mốc sao?”
“Th́ cũng ở đó
chờ ḿnh qua giũa một hai tuần cho khỏi
mốc như mọi khi.”
Có nhiều tiếng
cười hềnh hệch từ tất cả mọi
người có mặt, kể cả ông già tôi. Tiếng
cười khó chịu lỗ tai làm tôi bực ḿnh. Tôi cố
t́nh lắng nghe kỹ hơn phần đối thoại
kế tiếp. Càng nghe họ nói chuyện th́ mùi
hương đặc biệt cảm nhận do mũi tôi,
do ḷng tôi càng từ từ phai nhạt, khói sương.
“Dường như em
vừa mới bị đem từ quê lên cho Đài Loan phá
rồi sang tay ông phải không? Làm nước nh́ c̣n
mới tinh ha! Hang tiên chật hẹp gợi t́nh,
động trời nhỏ nhoi kỳ ảo, đào trinh
chửa bén tay phàm bao nhiêu. Thích nhe”.
“Ǵ mà văn chương
dữ vậy ông trời? à! Cho em ngự làm bà chủ
một căn nhà ḿnh mướn trả liền ba năm
ở khu Trương Minh Giảng, sau chùa Miên. Em ở đó
chờ chừng nào ḿnh kiếm được kha khá
tiền qua th́ vui thôi. Nắng hạn mưa rào!”
Tôi giựt ḿnh. Xóm Chùa Miên
là chỗ tôi sống từ lúc mới đẻ tới khi
qua đây. Xóm Chùa Miên là chỗ tôi gánh chịu những
hẩm hiu lúc nhỏ và những ngọt ngào khi mới
lớn. Ba tiếng Xóm Chùa Miên kéo sự chú ư của tôi
hơn.
“Người Việt Nam
lạ lùng thiệt t́nh, con gái người ta mà đặt
tên cái điệu ǵ kỳ cục quá: Nguyễn thị
Cỏ Thơm. Tôi phải sửa lại là Phương
Thảo khi giới thiệu với người quen.
Phương Thảo đi tới đâu cũng thơm tho,
sang trọng, Cỏ Thơm làm sao bằng! Quê chết
mẹ!”
Tôi giật ḿnh. Ồ! Té ra
ông nội có mùi hương con gái nầy là thằng cha
Việt kiều “già dịch” mà chị Cỏ
thường nói tới bằng một giọng buồn
buồn khinh khinh bấy lâu nay. Tôi thoáng thấy ông một
lần năm ngoái, khi ông ta trửng giỡn trớt nhă
với chị Cỏ và chị đă biểu lộ cái
bất b́nh bằng cử chỉ nhăn nhăn mặt. Sao
mới đây mà thay đổi dữ tợn vậy, khác
quá. Hom hem. Đen xấu. Trán lại rụng hói quá đáng.
Đôi mắt không c̣n tinh anh như lúc trước, cử
chỉ lại cũng chậm chạp nhiều.
Vô buồng ḿnh, tôi đóng
ập cửa lại thiệt mạnh cho đă giận.
Đă t́m ra câu đáp cho
cái thai đố hóc búa
quần vật tôi gần ba tháng nay. Mùi hương kia là
hương thơm con gái của chị Cỏ khi ôm tôi trong
ngày từ giă, em rán học, sống vui. Tội nghiệp
thằng Rơm em của chị bằng tuổi em mà không
được học và bây giờ không được
sống nữa. Nó mất cả mấy năm nay rồi.
Lội xuống vũng lượm bao ny-lông mà đạp
nhằm lon sửa ḅ cũ. Thấy Tuấn là chị
nhớ tới thằng Rơm. Nhớ quá.
Tôi biết chắc ḷng ḿnh
là khi được chị ôm, tôi không mảy mai chút tư
tưởng bợn nhơ nào. Cái tay dịu dàng và mát
rượi chị quàng ra sau lưng tôi, tôi cũng có
cảm giác đó, nhưng rất trong sạch! Cả
nhục cảm êm ấm của đầu tôi khi bị ôm
ấn thương yêu vào trước ngực mềm
mềm và âm ấm của chị tôi vẫn cảm nhận
nhưng mà là một thứ nhục cảm thật chị
em và trung tính.
Vậy th́ mùi thơm
đặc biệt mà tôi gọi là hương trời kia
từ đâu mà có? Thật t́nh tôi không thể giải thích nổi.
Mới mười ba tuổi, tôi chưa đủ sức
và chưa đủ chữ để giải mă một
hiện tượng kỳ lạ như vậy bằng
những từ ngữ trừu tượng. Phải bỏ
qua những thắc mắc vô ích đối với lứa
tuổi ḿnh để có thể sống vui và học hành
như chị Cỏ đă căn dặn trước lúc tôi
lên đường.
Và từ đó mỗi
lần gặp lại ông “già dịch” nầy tôi không
c̣n nghe mùi hương khuê nữ kia nữa. Mất
tuyệt, cho đến nỗi tôi ước ao một
lần thôi được nghe lại cũng không có.
May là mũi tôi không thế vào đó bằng cái mùi khó
chịu tôi có cảm tưởng bất cứ lúc nào
cũng có thể h́nh thành do cách ăn nói, h́nh thù và lối
hành xử của ông ta. Có
điều là từ đó tôi không c̣n buông tiếng chửi
thề vào giữa câu nữa. Từ ngữ phóng khoáng
nầy tôi chỉ sử dụng những khi thật
cần thiết phải chửi cha cuộc đời mà
thôi. Viết thơ thăm chị Cỏ, tôi không hề
đá động ǵ tới chuyện mùi hương Cỏ
nầy, dĩ nhiên là không có h́nh ảnh ông ta trong đó,
dầu là một chữ.
(Port Arthur, Texas, 9-9-1995)